Geslaagde eerste editie Nationaal Congres tegen Discriminatie en Racisme

Ede, 5 oktober 2023

‘De Kracht van het Verschil’, zo luidde het thema van het eerste Nationaal Congres tegen Discriminatie en Racisme. Ruim 500 mensen uit alle delen van de samenleving waren donderdag 28 september 2023 aanwezig in congrescentrum De ReeHorst in Ede. Diverse hoog aangeschreven sprekers, uit binnen- en buitenland, gaven hun visie op inclusie. En in break-out sessies werd gediscussieerd over oplossingen en actuele ontwikkelingen. Rabin Baldewsingh, Nationaal Coördinator tegen Discriminatie en Racisme, kijkt terug op een geslaagd, motiverend en inspirerend congres. Lees verder voor een verslag van het congres. De aftermovie bekijk je hier. 

De dag begon met een spetterend optreden van het ZO! Gospel Choir, live getolkt door dove perfomer Theo Stoop.

Daarna volgde een speech van Michaela Moua, de antiracismecoördinator van de Europese Commissie. Zij feliciteerde de NCDR met dit eerste nationale congres, maar had ook serieuze woorden. “Racisme en discriminatie zijn een agressie tegen gemeenschappelijke waarden, een open samenleving en de rechtsstaat. Het is onze gezamenlijke verantwoordelijkheid om vorm te geven aan de samenleving waarin we willen leven. Soms vergeten we waarom we dit werk doen. We doen dat om ieders leven beter te maken, ongeacht geslacht en afkomst. Voor een leven vrij van discriminatie, racisme en haat moeten we allemaal opstaan tegen onrechtvaardigheid. We zijn allemaal onderdeel van het probleem, en we zijn allemaal onderdeel van de oplossing.”

Daden van verzet

Daarna volgde een interview met Eddie Beal, die op het congres als kleinzoon van Naomi Ruth Barber King de AD King Foundation vertegenwoordigde. “Als je niet toegeeft dat je een probleem hebt, kom je nergens. Het is goed om te beseffen dat het gesprek over dit onderwerp is begonnen. De start is er”, zo sprak Beal.

Onderzoeker, schrijver en columnist Sahar Noor hield de zaal vervolgens een spiegel voor: “Wat doe jij om racisme en discriminatie te bestrijden? Tijdens een etentje, op het voetbalveld, binnen je familie. Wiens verantwoordelijkheid is het? Van degene die racisme ervaart? Of van de persoon die het in stand houdt? Als we verandering willen, dan zijn daden van verzet nodig. De strijd voor rechtvaardigheid is een gezamenlijke strijd, óók van iedereen die niet wordt gediscrimineerd. Wees moedig om aan juiste kant van geschiedenis te staan. He ergste is weglachen, de andere kant op kijken en niets doen.”

Deelnemers aan het congres konden meedoen aan twee break-out sessies. De onderwerpen varieerden van anti-zwart racisme en moslimdiscriminatie tot discriminatie van LHBTIQ+ en mensen met een beperking. Maar er waren ook sessies over discriminatie in de zorg, op de arbeidsmarkt, in de sportwereld en in de media.

Niet voor iedereen dezelfde kansen

Bij de break-out sessie over moslimdiscriminatie presenteerde MSA Nederland, de koepel van moslimstudentenverenigingen, de eerste resultaten van een enquête onder 1.400 moslimstudenten. Een kleine greep uit de uitkomsten: 24% van studenten voelt zich niet thuis op onderwijsinstelling, de helft ervaart te weinig aandacht voor inclusie en 10% voelt zich gediscrimineerd. MSA kwam tijdens de sessie tot de conclusie dat Nederland weliswaar een land van kansen is, maar dat niet iedereen dezelfde kansen heeft en krijgt. “In het onderwijs en op de arbeidsmarkt liggen grote uitdagingen.”

Een break-out sessie over arbeidsmarktdiscriminatie werd ook bijgewoond door minister Robbert Dijkgraaf van OCW. Een deelnemer benadrukt tijdens die sessie dat de huidige krapte op de arbeidsmarkt gezien moet worden als een kans om discriminatie aan te pakken. “Er is immers veel te kiezen, zeker voor werknemers. En werkgevers moeten daar op inspelen.”

De break-out sessie LHBTIQ+ zoomt in op het issue ‘Vrijheid en veiligheid van trans mensen in de huidige tijd van toenemende haat’. Het Transgender Netwerk en de Transketeers zochten daarin samen met de zaal in een open dialoog naar antwoorden op de toenemende anti-gender retoriek.

Pushing back against the push back

In de middag sprak minister Robbert Dijkgraaf, geïnterviewd door dagvoorzitter Sheila Sitalsing, ook nog op het hoofdpodium. “Onze samenleving is niet gelijk. Inmiddels zijn we ons daar wel steeds meer van bewust. We denken nu dat het vroeger onrechtvaardig was. Maar zo zal men over vijftig jaar ook over 2023 oordelen. Daar ligt een opdracht voor de politiek”, aldus Dijkgraaf. Hij voegde daaraan toe “Vooruitgang is altijd ongelijk. Maar de inspiratie is er en het is ook een kwestie van goede voorbeelden uitlichten. Iemand zei ‘we gaan van iedereen een succes maken’. Dat wil ik vaker horen. Barrières overwinnen en pushing back against the push back.”

Het Nationaal Congres werd afgesloten met een boeiend debat tussen Otwin van Dijk (burgemeester Oude IJsselstreek), Dave Ensberg (directeur Jantje Beton), Hanneke Felten (Movisie), Esmah Lahlah (wethouder Tilburg) en Rabin Baldewsingh (NCDR). Esmah Lahlah had daarbij een pakkende uitsmijter: “Geef niet op, we zijn met velen. Laten we elkaar scherp houden!”

Tot volgend jaar!

Na afloop keek Rabin Baldewsingh terug op een geslaagd congres. “Er was een enorm goede vibe, een echte dialoog, gericht op oplossingen. Ik heb mooie dingen gehoord. Belangrijk inzicht is het punt dat vrijwillige of vrijblijvende maatregelen en acties tegen uitsluiting, hoe goed bedoeld ook, soms gewoon niet helpen. Kijk naar het stimuleren van de bouw van woningen die geschikt zijn voor mensen met een beperking. Niemand wil zich committeren aan een norm of percentage. Daar moeten we dus mee aan de slag. Hetzelfde geldt voor transitieverlof. Ook dat moet terug op de politieke agenda. Ik heb vandaag heel veel nuttige ideeën en tips gehoord, allemaal zaken die we mee gaan nemen in ons Nationaal Programma, dat in de loop van november of december zal verschijnen. Het was echt een mooie dag, vol positieve energie. Geslaagd! Dus gaan we volgend jaar opnieuw een Nationaal Congres tegen Discriminatie en Racisme organiseren. Tot volgend jaar!”

Binnenkort verschijnt er op deze site ook een aflevering van de podcast Nederland Inclusief en een uitgebreid videoverslag over het Nationaal Congres tegen Discriminatie en Racisme.