Townhall-sessie discriminatie van Roma-gemeenschappen, 14 december 2023 Breda

Het optreden van bruggenbouwers tussen de Roma-gemeenschappen en instanties is erg belangrijk.

Rabin Baldewsingh, de Nationaal Coördinator geeft aan dat hij gekomen is om “zijn mandje te vullen”. Wat leeft er binnen de Roma-gemeenschap en met welke twee take-aways moet hij onmiddellijk aan de slag? Hij wil input ophalen over wat voor discriminatie er wordt ervaren en wat voor effect dit heeft.

De NCDR heeft als wens dat de Roma-gemeenschap als minderheid wordt erkend onder het Europees Kaderverdrag inzake Nationale Minderheden en dat de erkenning van staatloosheid onder Roma wordt bekeken. Verder benadrukt hij dat discriminatie en racisme in Nederland bestaan, en daarom komen er deze avond drie onderwerpen aan bod: huisvesting, onderwijs en arbeidsmarkt. Op welke manieren worden leden van de Roma-gemeenschap gediscrimineerd op deze terreinen?

Onderwijs

Een deelnemer vertelt dat er sprake is van een andere behandeling in het onderwijs als je onderdeel uitmaakt van de Roma-gemeenschap. Door vooroordelen die er bestaan (ook bij het onderwijspersoneel), krijgen kinderen uit de Roma-gemeenschap minder (goede) kansen binnen het onderwijs. Onderadvisering is een serieus probleem. Een deelnemer vertelt over haar ervaringen op het gebied van onderadvisering. Zij is overtuigd dat zij in aanmerking had moeten komen voor een hoger onderwijsniveau.

Ook is het vinden van een stageplek lastig als je een achternaam hebt die gekoppeld kan worden aan de Roma-gemeenschap. Als mogelijke oplossing wordt genoemd dat onderwijsinstellingen zelf stageplekken regelen voor alle leerlingen. Daarbovenop maken medestudenten zich regelmatig schuldig aan beledigingen en scheldpartijen richting Roma-kinderen. Leerlingen voelen zich buitengesloten omdat zij niet overal bij betrokken worden in de klas.

Huisvesting

Jongeren uit de Roma-gemeenschap hebben moeite om geschikte huisvesting te vinden, en dat terwijl wonen een mensenrecht is. Het recht om te wonen in een woonwagen is ook al ontnomen. Het wonen in groepen zit in de cultuur van de Romagemeenschap, maar de culturele achtergrond van deze gemeenschap leidt tot andere woonwensen dan die in Nederland gerealiseerd kunnen worden.

Het wonen in een groep met familieleden moet behouden kunnen blijven.

Vooroordelen

Onbegrip en vooroordelen van de kant van maatschappelijke ondersteuning zorgt voor een lastig contact en verwaarlozing van de ondersteuning. Wie geen informele ondersteuning heeft, kan de weg niet vinden in de wereld van gemeentelijke diensten, toeslagen en verzekeringsplicht. Dat voedt het wantrouwen tegen instanties. Deelnemers benadrukken dat het optreden van bruggenbouwers tussen de gemeenschappen en de instanties erg belangrijk is. Na het afschaffen van het doelgroepenbeleid rond 2015 is de kennis die noodzakelijk is om voorzieningen voor Roma te regelen niet meer breed beschikbaar. Nu lijkt het alsof mensen uit de gemeenschappen niet aan bod komen binnen de algemene maatregelen.

In algemene zin wordt de wens uitgesproken om vooroordelen t.a.v. de Roma-gemeenschap weg te nemen. Meer communicatie en informatie over de Roma-gemeenschap is van belang. De gemeenschap moet hier zelf ook een rol in spelen.

Een boodschap die duidelijk naar voren komt is het volgende: zet vooral rolmodellen in die positieve aandacht genereren. Beleid, onderwijs en musea moeten meer aandacht besteden aan de Roma-gemeenschap. Tijdens de townhall-sessie kwam meerdere malen de vraag naar voren of NCDR hierin een rol kan spelen, bijvoorbeeld door een campagne hiervoor op te zetten of door rolmodellen een podium te geven?

De NCDR constateert het volgende aan het eind van de avond:

  1. Er bestaat uitsluiting, ook van de Romagemeenschap;
  2. Als je eerlijk bent over je Roma afkomst, dan word je afgewezen;
  3. Belangen vanuit de Romagemeenschap worden onvoldoende gehoord binnen de rijksoverheid. Er is een overlegstructuur nodig;
  4. Scholen moeten een regierol pakken als het om stagediscriminatie gaat.

Drie punten komen verder in de aanbevelingen terug:

  • vertel de geschiedenis van de Romagemeenschap;
  • zet in op rolmodellen;
  • meld discriminatie.