Townhall-sessie online discriminatie, 10 mei 2022 Utrecht

Op 10 mei organiseerden TMI en Movisie in samenwerking met de Nationaal Coordinator tegen Discriminatie en Racisme (NCDR) in Utrecht een townhall-sessie over online discriminatie. Verschillende experts kwamen bij elkaar om te praten over online discriminatie. De NCDR, Rabin Baldewsingh, zei daarover het volgende: "Technologie ontwikkelt zo ontzettend snel. Wet- en regelgeving hobbelt er altijd achteraan. Gebruikers voelen zich onveilig op sociale mediaplatformen, terwijl iedereen veiligheid verdient op de platformen waar ze gebruik van maken. Platformen zijn er namelijk niet alleen voor de dominante groep."

Tijdens de introductie kwamen verschillende dingen naar voren. Bijvoorbeeld dat online discriminatie zich op een andere manier uit dan offline discriminatie. Dit heeft verschillende redenen, onder andere: een autoriteit ontbreekt, virtuele empathie is lager en er is gebrek aan directe en non-verbale reacties.

Later gingen deelnemers uiteen in drie themagroepen. In themagroep 1, dat ging over strafbare hate speech op sociale media, werd geopperd voor een driehoek: normstelling, preventie en sanctionering. Zwaardere straffen zouden niet nodig zijn, en volgens onder andere een aanwezige van de politie zelf, geen zin hebben: de huidige wet- en regelgeving biedt in het algemeen voldoende handvatten om actie te ondernemen. De politie maakt hier echter onvoldoende gebruik van. Het is dus vooral belangrijk dat de politie beter gebruik maakt van de mogelijkheden die er al zijn. Ook wetgeving uit de Europese Unie kan gebruikt worden om sociale mediaplatformen te straffen. Duitsland doet dat bijvoorbeeld al. Inzetten op peer-to-peer educatie zou bovendien ook al verschil maken. Hiermee leg je in feite het bewustzijnswerk neer bij de dominante groep: witte mensen leren witte mensen dingen bij over racisme; heteromensen leren heteromensen dingen bij over LGBTQIAP+ rechten; mannen leren mannen dingen bij over seksisme etc.

Bij thematafel 2, waar werd gesproken over de aanpak van on- en offline discriminatie, kwamen ook interessante punten naar voren. De experts kwamen tot de conclusie dat het onderwijs erg belangrijk is. Vooroordelen krijgen kinderen namelijk overal mee, ook in het onderwijs door stereotyperend lesmateriaal. Het idee om anonimiteit op sociale media volledig weg te halen werd ook besproken. Dit gaat echter niet gepaard zonder schade: onder andere sekswerkers kunnen slachtoffer worden van censuur en hun veiligheid komt onder druk te staan op het moment dat zij hun identiteit niet meer kunnen verhullen.

Thematafel 3 besprak de 'wie-vraag': wie is verantwoordelijk voor de aanpak van online discriminatie? Stakeholders zoals sociale media platformen, politie, onderwijs, gebruikers, overheid en de Europese Unie kwamen hierbij naar voren. Deze stakeholders moeten meer en beter samenwerken wil je de aanpak tegen discriminatie en racisme versterken. De NCDR zou hierin een aanjagersrol kunnen hebben.